مقدمه
خشم در کودکان پاسخی طبیعی به ناکامی، محدودیت، ترس و نیازهای پاسخنداده است. هدف این نیست که «خشم را حذف کنیم»، بلکه کمک کنیم کودک توانایی تنظیم هیجان را بیاموزد. تراپلی خشم را زبانی هیجانی میداند و والد کریِ مثبتنگر آن را فرصتی برای ارتباط عمیقتر.
نگاه تراپلی به خشم کودک
در تراپلی، سه عامل اصلی خشم دیده میشود:
۱. نیاز برآورده نشده
کودک زمانی که شنیده نمیشود، دچار طغیان هیجانی میشود.
۲. ناتوانی در نامگذاری احساس
وقتی کودک نمیداند «ناراحتی»، «سرخوردگی» یا «ترس» چیست، تنها زبانی که بلد است «خشم» است.
۳. تحریکات حسی
خستگی، گرسنگی، شلوغی، سروصدا و فشار محیطی خشم را شدیدتر میکند.
بخش دوم: راهکارهای والدگری کری مثبتنگر
۱. حضور آرام والد
در لحظه انفجار، کودک نیازمند تماس چشمی، صدای آرام و جملات حمایتی است:
«میدونم سختته، من کنارت هستم.»
۲. پذیرش احساس، محدود کردن رفتار
«حق داری عصبانی باشی، ولی نمیتونی بزنی.»
این جمله یکی از پایههای تربیت مثبت است.
۳. بازیهای تنظیم هیجان
تراپلی به بازی به عنوان درمان نگاه میکند.
بازیهایی مثل:
– فوت کردن پر
– لیوانهای آب گرم و سرد
– نقاشی خشم
– پریدنهای ریتمدار
۴. پیشبینی و آمادهسازی
والد کری مثبتنگر لحظاتی که کودک تحریکپذیرتر است میشناسد و پیشگیری میکند:
خواب کافی، غذای بهموقع، زمانهای خالی و آرام.
۵. بازسازی بعد از طوفان
پس از آرامشدن کودک باید گفتوگوی کوتاهی انجام شود؛ نه نصیحت، نه تنبیه.
«اون موقع خیلی ناراحت بودی. چطور میتونیم دفعه بعد کمک کنیم آرومتر شی؟»
جمعبندی
خشم کودک نشانه ناتوانی در تنظیم هیجان است، نه بیادبی. با استفاده از بازیهای تراپلی، تنظیم هیجان و حضور عاطفی والد، کودک یاد میگیرد خشمش را در مسیر سازندهتری هدایت کند.
نویسنده: نسرین افشاری
دیدگاه خود را بنویسید