مقدمه
وابستگی کودک به موبایل یکی از دغدغههای مهم والدین امروز است. بازیها، شبکههای اجتماعی، ویدیوهای کوتاه و محتوای جذاب، کودکان را به دنیایی میبرند که توقف آن بدون درگیری دشوار میشود. این موضوع فقط یک «عادت بد» نیست؛ از نگاه تراپلی، رابطهای میان نیازهای هیجانی کودک و استفاده بیش از حد از موبایل شکل گرفته است. در والدگری کریِ مثبت، هدف کنترل کودک نیست، بلکه ساختن رابطهای امن، پرمحبت و همراه با مهارتآموزی است.
فهم ریشههای وابستگی در نگاه تراپلی
در رویکرد تراپلی، رفتارهای کودک معنا دارند و همیشه به یک نیاز یا هیجان متصلاند.
۱. موبایل به عنوان ابزار تنظیم هیجان
کودکان وقتی مضطرب، بیحوصله یا تنها هستند، سراغ موبایل میروند. این ابزار سریعترین راه برای فرار از احساسات ناخوشایند است.
۲. کمبود بازیهای فعال
وقتی بازیهای حرکتی، بدنی، مشارکتی یا حسی در زندگی کودک کم باشد، مغز به سمت محرکهای آسانتر یعنی صفحه نمایش میرود.
۳. نیاز به ارتباط
کودکی که ارتباط امن و توجه واقعی دریافت نمیکند، آرامآرام به لذت تکنفره موبایل پناه میبرد. این رفتار یک نشانه است، نه خطای اخلاقی.
بخش دوم: راهکارهای والدگری کری مثبتنگر
۱. تنظیم تدریجی، نه حذف ناگهانی
قطع فوری موبایل، مقاومت و جنگ قدرت ایجاد میکند. کاهش تدریجی زمان، همراه با جایگزین مناسب، مؤثرترین مسیر است.
۲. ساختن برنامهٔ مشترک
برنامه استفاده باید مشترک باشد:
«ما با هم تصمیم میگیریم»، نه «من دستور میدهم».
این مشارکت حس کنترل کودک را بالا میبرد و مقاومت را کم میکند.
۳. حضور فعال والد
کودک برای رها شدن از موبایل نیاز به حضور واقعی و گرم والد دارد. ۱۰ دقیقه بازی همراه، اثرش از یک ساعت منع کردن بیشتر است.
۴. بازیهای تراپلی
بازیهایی مثل خمیر بازی، شن، لگو، پازل، جنبشی، بازی با توپ و بازیهای مبتنی بر رابطه بهترین جانشین موبایل هستند و نیازهای حسی و هیجانی را تغذیه میکنند.
۵. تنظیم هیجان
به کودک مهارت نامگذاری احساسات آموزش داده میشود:
«الان حوصلهت سر رفته؟ میخوای با هم یک بازی جدید شروع کنیم؟»
جمعبندی
وابستگی به موبایل یک نشانه است از نیازهایی که هنوز پاسخ کافی نگرفتهاند. با درک احساسات کودک، ایجاد بازیهای غنی، تنظیم تدریجی و ارتباط گرم والد، استفاده کودک از موبایل به شکل سالمتری هدایت میشود.
نویسنده: نسرین افشاری
دیدگاه خود را بنویسید