مقدمه
اختلالات یادگیری فقط مسئله ضعف در خواندن یا نوشتن نیستند. ریشه بسیاری از این مشکلات در پردازش حسی نهفته است؛ یعنی توانایی مغز برای دریافت، طبقه‌بندی و معنا دادن به اطلاعاتی که از حواس مختلف می‌آیند. اگر این پردازش دچار اختلال شود، مسیر یادگیری پیچیده و گاهی سخت می‌شود. بازی‌های حسی یکی از مؤثرترین ابزارهای توان‌بخشی برای بهبود یکپارچگی حسی و افزایش عملکرد تحصیلی کودکان هستند.

پردازش حسی چیست؟
پردازش حسی یعنی مغز اطلاعات بصری، شنیداری، لامسه‌ای، عمقی (پروپریوسپتیو) و دهلیزی (تعادل) را دریافت کند، آن‌ها را مرتب کند و تصمیم بگیرد چگونه پاسخ دهد. کودکانی که اختلال یادگیری دارند، اغلب در یکی یا چند مسیر حسی دچار «بیش‌حسی» یا «کم‌حسی» هستند.

ارتباط اختلال یادگیری و مشکلات حسی
پژوهش‌ها نشان می‌دهند کودکانی با LD (اختلال یادگیری) بیشتر دچار مشکلات زیر هستند:
– دشواری در توجه پایدار
– عدم تحمل لمس‌های خاص، صداها یا نورهای شدید
– نیاز مکرر به حرکت یا فشار عمیق برای آرام‌سازی
این الگوها مستقیماً مهارت‌هایی مانند خواندن، دقت دیداری، حافظه کاری و درک دستورالعمل‌ها را مختل می‌کنند.

اینجاست که بازی‌های حسی وارد می‌شوند
بازی‌هایی که با بافت‌ها، فشار، ارتعاش، نور، آب، شن، اسلایم و حس عمقی کار می‌کنند، شبکه‌های عصبی مسئول توجه، یکپارچگی حسی و برنامه‌ریزی حرکتی را تقویت می‌کنند. وقتی کودک این مسیرها را تنظیم می‌کند، یادگیری خودبه‌خود آسان‌تر می‌شود.

چند مثال از بازی‌های حسی مؤثر
مثلاً: جست‌وجوی اشیا در جعبه برنج یا شن، نقاشی با انگشت، توپ‌های فومی پرفشار، تونل بازی، پارچه‌های بافت‌دار، و فعالیت‌های تعادلی. این‌ها فقط سرگرمی نیستند؛ تمرین‌های عصبی هستند.

جمع‌بندی
بازی‌های حسی به کودک کمک می‌کنند مغزش اطلاعات را منظم‌تر و مؤثرتر پردازش کند؛ و این نظم‌دهی، مقدمه موفقیت در خواندن، نوشتن و ریاضی است.